سواد فناوری به بیان ساده
در جهان پیشرفته امروزی فناوری یک رکن اساسی از زندگی بشر است و تاثیرات مشهودی در تمام جنبه های زندگی ما به وجود آورده است . از ارتباطات و آموزش گرفته تا تجارت و بهداشت. در این راستا، مفهوم “سواد فناوری” به عنوان یک ضرورت اساسی مطرح می شود.
مفهوم سواد
از نظر یونسکو، سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی سازمان ملل متحد، کسب سواد یک عمل یکباره نیست. بلکه فراتر از مفهوم سنتی آن است.
سواد را می توان به طور سنتی توانایی و مهارت خواندن و نوشتن برای برقراری ارتباط تعریف کرد.
در حقیقت مهارت خواندن و نوشتن اکنون به عنوان یک وسیله برای شناسایی، درک، تفسیر، ایجاد و ارتباط در دنیای پر از اطلاعات و تغییرات سریع تعریف میشود.
فواید افزایش سواد
- سواد مردم را توانمند و آزاد می کند.
- سواد زندگی را بهبود می بخشد.
- باعث کاهش فقر، افزایش مشارکت در بازار کار می شود.
- اثرات مثبت بر سلامت و توسعه پایدار می گذارد.
منظور از فناوری چیست؟
فناوری به معنای استفاده از دانش علمی و فنی برای طراحی، ساخت، استفاده از ابزارها، دستگاهها و سیستمهای نوین است. این شامل تمامی ابتکارات و اختراعاتی است که بهبود عملکرد، کارایی و راحتی در زندگی انسانها منجر میشود. فناوری در حوزههای گوناگونی از جمله ارتباطات، پزشکی، حمل و نقل، انرژی و غیره قابل استفاده است و نقش بسیار مهمی در توسعه جوامع و بهبود شرایط زندگی دارد.
مفهوم سواد فناوری و ضرورت فراگیری این سواد
سواد فناوری به توانایی فهم و استفاده از فناوریهای مدرن در جهت حل مسائل و ارتقاء کیفیت زندگی اشاره دارد که شامل توانایی استفاده از دستگاههای الکترونیکی، نرمافزارهای پیچیده، ارتباط با شبکههای اجتماعی و نیز فهم مفاهیم پیشرفتهای همچون هوش مصنوعی، اینترنت اشیاء و رمزنگاری است. این مهارت برای همه افراد، از کودکان تا بزرگسالان، در دنیای پرفشار و فناوریمحور امروزی بسیار اهمیت دارد.
سواد دیجیتال و سواد فناوری با یکدیگر تعاریف متفاوتی دارند.
سواد دیجیتال به چه معناست؟
سواد دیجیتال به مهارتهای لازم برای استفاده موثر از فناوریهای دیجیتال اشاره دارد. این مهارت شامل توانایی یافتن اطلاعات در اینترنت، ارزیابی صحت اطلاعات، استفاده از ابزارها و نرمافزارهای مختلف، به اشتراک گذاری اطلاعات و همچنین خلق محتوا و ایدههای جدید با استفاده از فناوریهای دیجیتال میشود.
این مهارتها برای فهم بهتر دنیای دیجیتال و ارتباط موثرتر با آن بسیار اهمیت دارند.
افزایش سواد فناوری
متأسفانه روند استقبال مردم از سواد فناوری همیشه به صورت یکنواخت و افزایشی نیست. بسیاری از عوامل میتوانند بر روند استقبال افراد از سواد فناوری تأثیر بگذارند، از جمله محدودیتهای دسترسی به فناوری، کمبود آموزشهای مناسب، پیچیدگی برخی از فناوریها و حتی نگرانیهای امنیتی شامل این عوامل می شوند.
راهکار های افزایش سواد فناوری
- افزایش آگاهی خود در مقابل رسانه ها
- بررسی راه های رسانه ای مختلف
- تحلیل عادت ها و رفتارهای خود در رسانه ها
- تغییر رفتار ها و عادت های نامناسب خود در رسانه ها
عناصر اساسی سواد فناوری
- عنصر فرهنگی:
شامل درک فرهنگ دیجیتال آنلاین، رفتارهای مناسب و حفظ حریم خصوصی در محیطهای دیجیتال است. - عنصر شناختی:
اشاره به توانایی استفاده صحیح از دستگاهها، نرمافزارها و رابطهای مختلف در دنیای دیجیتال دارد. - عنصر سازنده:
درک چگونگی ایجاد ارتباطات و محتواها در جوامع آنلاین، بخش مهمی از سواد فناوری است. - عنصر ارتباطی:
مهارت در برقراری ارتباط های موثر و ایجاد ارتباطات در محیطهای دیجیتال و اجتماعی. - عنصر خلاقیت:
توانایی خلق و ابتکار در ایجاد محتواها و ایدههای دیجیتالی با ارزش. - عنصر انتقادی:
استفاده از استدلال و تفکر انتقادی برای ارزیابی و تشخیص درست محتواهای دیجیتال. - عنصر مدنی:
شامل درک حقوق و تعهدات شهروندان دیجیتالی و تبدیل شدن به شهروندان دیجیتال مسئول و پویا.
اینجاست که اهمیت هر یک از این عناصر در توانایی افراد برای مدیریت و استفاده بهینه از فضای دیجیتال آشکار می شود.
سواد فناوری امروزه لازمهای برای شکوفایی فردی و اجتماعی است. با داشتن سواد فناوری، افراد قادرند بهتر با محیط پیرامون خود ارتباط برقرار کنند، از فرصتهای شغلی بهتر بهرهمند شوند و در کل زندگی بهتری را تجربه کنند. بنابراین، ترویج و ارتقاء سواد فناوری از اهمیت بالایی برخوردار است و نیازمند تلاشهای همگانی برای افزایش آگاهی و توانایی افراد در این حوزه است.
از این رو وبسایت شهروند هوشمند افزایش آگاهی و در کنار آن افزایش مهارت شهروندان را در استفاده از فناوریهای موجود برای ارتقا کیفیت زندگی سرلوحه خود قرار داده و در این زمینه اقدام های فراوانی انجام داده است یا در برنامههای آتی خود مدنظر قرار داده است.
