ارز دیجیتال چیست و انواع آن
توسعه فناوری، همواره منجر به تغییرات بسیار گستردهای در حوزههای مختلف شده است؛ حوزه امور مالی نیز از این امر مستثنا نیست. از جدیدترین نوآوریهایی که به موجب توسعه فناوری ممکن شده، ظهور ارزهای دیجیتال است.
در این مقاله، قصد داریم درباره ارزهای دیجیتال صحبت کنیم.
ارز دیجیتال چیست؟
اصطلاح ارز دیجیتال به شکلی از ارز اطلاق می شود که فقط به صورت دیجیتال یا الکترونیکی در دسترس است. به آن پول دیجیتال، پول الکترونیکی و یا ارز الکترونیکی نیز گفته می شود. این ارزها، هیچ فرم فیزیکی و قابل لمسی ندارند و صرفا الکترونیکی هستند. مصرف کنندگان و کسب و کارها می توانند از ارزهای دیجیتال برای انجام تراکنش ها و معاملات استفاده کنند.
مقایسه ارز دیجیتال با ارزهای فیزیکی
ارزهای دیجیتال کاربردی شبیه به ارزهای فیزیکی دارند. از آن ها می توان برای خرید کالا و پرداخت هزینه خدمات استفاده کرد؛ ولی ارزهای دیجیتال ویژگی های فیزیکی ندارند و تنها به شکل دیجیتال در دسترس هستند. تراکنش های مربوط به ارزهای دیجیتال، با استفاده از کامپیوترها یا کیف پول های الکترونیکی یا شبکه های تعیین شده انجام می شوند. در مقابل، ارزهای فیزیکی، مانند اسکناس و سکه ها، ملموس هستند؛ به این معنی که ویژگی های فیزیکی مشخصی دارند. تراکنش های مربوط به این ارزها تنها زمانی ممکن می شوند که دارندگان آن ها مالکیت فیزیکی این ارزها را داشته باشند.
ویژگی های ارز دیجیتال
- ارزهای دیجیتال تنها به شکل دیجیتال وجود دارند. آن ها معادل فیزیکی ندارند.
- ارزهای دیجیتال می توانند متمرکز یا غیر متمرکز باشند. به عنوان مثال واحد پول فیات که به شکل فیزیکی وجود دارد، یک سیستم متمرکز تولید و توزیع توسط بانک مرکزی و سازمان های دولتی است. ارزهای رمزنگاری شده، مانند بیت کوین و اتریوم، نمونه هایی از سیستم های ارز دیجیتال غیر متمرکز هستند.
- ارزهای دیجیتال می توانند ارزش را انتقال دهند. به عنوان مثال، یک توکن شبکه بازی می تواند عمر یک بازیکن را افزایش دهد یا قدرت های بیشتری در اختیار آن ها قرار دهد. این یک معامله خرید یا فروش نیست بلکه نشان دهنده انتقال ارزش است.
انواع ارزهای دیجیتال
ارز دیجیتال یک اصطلاح فراگیر است که می تواند برای توصیف انواع مختلف ارزهای موجود در حوزه الکترونیک استفاده شود. به طور کلی سه نوع ارز دیجیتال وجود دارد:
رمز ارزها
ارزهای دیجیتالی هستند که از رمزنگاری برای ایمن سازی و تایید تراکنش ها در یک شبکه استفاده می کنند. رمزنگاری همچنین برای مدیریت و کنترل ایجاد چنین ارزهایی استفاده می شود. بیت کوین و اتریوم نمونه هایی از رمزارزها هستند.
ارزهای مجازی
ارزهای مجازی ارزهای دیجیتالی هستند که توسط توسعه دهندگان یا یک سازمان، کنترل می شوند. ارزهای مجازی همچنین می توانند به صورت الگوریتمی توسط یک پروتکل شبکه تعریف شده، کنترل شوند. نمونه ای از یک ارز مجازی، توکن شبکه بازی است که اقتصاد آن توسط توسعه دهندگان تعریف و کنترل می شود.
ارز دیجیتال تلگرامTON
تون (TON)، بلاک چین توسعه یافته توسط تلگرام و تون کوین، رمز ارز آن است. از ارز تلگرام می توان برای انتقال پول در این پلتفرم استفاده کرد.
ارز دیجیتال بانک مرکزی
ارزهای دیجیتال بانک مرکزی، ارزهای دیجیتال قانونی هستند که توسط بانک مرکزی یک کشور صادر می شوند.
مزایای ارزهای دیجیتال
زمان انتقال و تراکنش سریع
مدت زمان مورد نیاز برای انتقال ارزهای دیجیتال بسیار سریع است. از آنجایی که پرداخت در ارزهای دیجیتال مستقیما بین طرفین معامله و بدون نیاز به هیچ واسطه ای انجام می شود، تراکنش ها معمولا لحظه ای و کم هزینه هستند. این روش در مقایسه با روش های پرداخت سنتی که شامل بانک ها یا صرافی ها می شود، بهتر عمل می کند. تراکنش های الکترونیکی مبتنی بر ارز دیجیتال نیز ثبت و شفافیت لازم را در معاملات به ارمغان می آورند.
عدم نیاز به تولید فیزیکی
بسیاری از الزامات برای ارزهای فیزیکی، مانند ایجاد تاسیسات تولید فیزیکی، برای ارزهای دیجیتال وجود ندارد. چنین ارزهایی همچنین در برابر نقص های فیزیکی یا خرابی هایی که در ارز فیزیکی وجود دارد، مصون هستند.
کاهش هزینه های تراکنش
ارزهای دیجیتال امکان تعاملات مستقیم درون یک شبکه را فراهم می کنند. به عنوان مثال، یک مشتری می تواند تا زمانی که در یک شبکه قرار دارد، مستقیما به یک مغازه دار پول پرداخت کند. حتی هزینه های مربوط به تراکنش های ارز دیجیتال بین شبکه های مختلف در مقایسه با ارزهای فیزیکی نسبتا ارزان تر است. ارزهای دیجیتال با حذف واسطه هایی می توانند هزینه یک تراکنش را ارزان تر کنند.
غیرمتمرکز
ارزهای دیجیتال ممکن است غیرمتمرکز باشند. این بدان معنی است که آن ها توسط هیچ دولت یا موسسه مالی کنترل نمی شوند. ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز، آن ها را در برابر دخالت، سانسور و دستکاری دولت مقاوم تر می کنند. تمرکززدایی به این معنی است که کنترل واقعی روی ارز دیجیتال در طیف وسیع تری از مالکان یا کاربران گسترش پیدا می کند.
حریم خصوصی
از آنجایی که معاملات با ارزهای دیجیتال به داده های شخصی مرتبط نیستند، به کاربران سطح بالایی از حفظ حریم خصوصی را می دهند. بنابراین ارزهای دیجیتال برای کسانی که می خواهند از محرمانه بودن معاملات مالی خود محافظت کنند، بسیار مفید هستند.
دسترسی به سراسر جهان
هرکسی با اتصال به اینترنت می تواند از هر جای جهان از ارزهای دیجیتال استفاده کند. بنابراین این خدمات، به ویژه برای افرادی مفید است که به موسسات بانکی دسترسی ندارند. به علاوه، بسیاری از این خدمات بانکی تنها به اتصال به اینترنت نیاز دارند؛ برای مناطق جغرافیایی که زیرساخت مالی قوی ندارند، ارزهای دیجیتال می توانند گزینه قوی تری باشند.
معایب ارزهای دیجیتال
مسائل ذخیره سازی و زیرساختی
ارزهای دیجیتال به کیف پول های فیزیکی نیاز ندارند و مجموعه قوانین خاص خود را برای ذخیره سازی و پردازش دارند. به عنوان مثال، اتصال به اینترنت مانند گوشی های هوشمند و سرویس های مرتبط برای ارائه آن ها ضروری است. کیف پول های آنلاین با امنیت قوی نیز برای ذخیره ارزهای دیجیتال ضروری هستند.
پتانسیل هک
هکرها می توانند ارزهای دیجیتال را از کیف پول های آنلاین سرقت کنند یا پروتکل ارزهای دیجیتال را تغییر دهند و آن ها را غیرقابل استفاده کنند.
پذیرش محدود
ارزهای دیجیتال هنوز به طور معمول به عنوان ابزاری برای پرداخت توسط خرده فروشان و دیگر شرکت ها استفاده نمی شوند. به همین دلیل، استفاده از آن ها برای تراکنش های عادی ممکن است چالش برانگیز باشد. اگرچه ارزهای دیجیتال محبوبیت زیادی پیدا کرده اند، اما هنوز در بسیاری از جاها قابلیت های محدودی در تراکنش های روزمره وجود دارد.
برگشت ناپذیری
در یک شبکه ارز دیجیتال، تراکنش ها برگشت ناپذیر هستند. این یک نقطه ضعف بزرگ برای کسانی است که تازه به فضای ارز دیجیتال وارد شده اند.
خرید و فروش ارزهای دیجیتال
خرید و فروش ارزهای دیجیتال در صرافیها انجام میشود.
صرافی ارز دیجیتال
صرافیهای ارز دیجیتال پلتفرمهای معاملاتی هستند که امکان خرید و فروش یا معامله ارزهای دیجیتال و تبدیل آنها به یکدیگر را فراهم میکنند. قدم اول برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال، انتخاب یک صرافی مطمئن و ایمن است.
در حال حاضر، دو گزینه خرید از صرافیهای خارجی و داخلی در مقابل شهروندان ایرانی قرار دارد. با توجه به تحریمها و اجباری شدن احراز هویت، روزبهروز صرافیهای خارجی خدمات خود را بر روی ایرانیها میبندند و از ارائه آنها خودداری میکنند. به همین خاطر بهترین گزینه برای ایرانیها، استفاده از صرافیهای داخلی معتبر است.
ارزهای دیجیتال با وجود عمر کوتاه خود، مسیری طولانی را پیمودهاند و جایگاه خود را تثبیت کردهاند. با این حال، هنوز هم این ارزها در مراحل اولیه خود قرار دارند و همچنان جا برای رشد بیشتر آنها باقی مانده است. آینده این ارزها در گرو عوامل متعددی از جمله پیشرفتهای فناوری، پذیرش، قانونگذاریها و آگاهی عمومی است. اگرچه در حال حاضر چالشهای مختلفی از جمله نوسانات بالا و مشخص نبودن قوانین ارز دیجیتال وجود دارد، اما پتانسیل این ارزهای دیجیتال میتواند آنها را بیش از پیش در زندگی روزمره مردم ترکیب کند.
